ŞEMA TERAPİ

Şemalar, çevremizde olup biteni yorumlayıp, uyum sağlayarak, yaşamın gereklerini yerine getirebilmek için kullandığımız çocukluk döneminde oluşmuş zihinsel yapılarımızdır. Bebeklikten başlayarak gelişir ve yaşam boyu sürerler, çocukluk çağının temel ihtiyaçları karşılanmadığında gelişirler. Şemalar belirgin olarak işlevselliği bozucudurlar. Kişinin huzur ve çevresi ile olumlu ilişkiler içinde olma, özerklik, keyif alma ve kendisini ifade gibi temel ihtiyaçlarını karşılamasını ve diğerleri ile ilişkide sınırları fark edebilme becerilerini engellerler.

Erişkin yaşamda şemalar gerçek olarak algılanırlar. Özellikle çocukluk yıllarında ebeveynler, kardeşler ve akranlarla olan incitici deneyimler sonucu öğrenilirler. Çocuk, yaşantılarından bir şeyler öğrenip, gelecek acılardan korunmak için çaba gösterdikçe daha da gelişirler. Böylece varlıklarını ömür boyu sürdürürler. Aslında şemalar, çocukluk çağlarındaki incitici olayların güncel temsilleridir.

Örneğin, neden azarlandığını anlamayan bir çocuk daha sonraki azarlardan korunmak için nedenini anlamasa veya bilmese de, kendisini hatalı gibi hissederek başka hata yapmaktan korunmaya çalışabilir. Bu hatalı ve kusurlu hissedebilme konusunda gelişen becerisi, ilerideki yaşamında yaşayacağı tartışmalar veya kendini savunmak zorunda kalacağı durumlarda bir engelleyici olarak çalışacaktır. Örneğin “Kusurluluk” şeması olan bir yetişkin, kendisine defalarca sevildiği söylense bile kusurlu ve eksik hissetmeye devam edebilir.

Şema Terapinin amacı, kişiye yaşamında güçlüklere neden olan veya şiddetli psikolojik problemler üreten şemaların ne olduğunun kişi tarafından farkına varılmasını sağlamak ve bilişsel ve yaşantısal tekniklerle kişinin başa çıkma stratejilerini geliştirmek ve güçlendirmektir.